جلیل کریمی- یکی از منابع گسترده ی کشور ما سواحل هستند که به اندازه پتانسیل شان از آن ها استفاده نشده است. هیچ کس نمی تواند اهمیت خلیج فارس را برای کشورمان منکر شود اما فقط به این خلیج فارس لاجوردی بسنده کردن ماندن در گذشته است و پیشرفتی آنچنانی از منطقه را آن گونه که درخور است، به همراه نخواهد داشت. سواحل مکران یا همان سواحل دریای عمان، عقبه منطقه خلیج فارس در برابر دشمنان خارجی ایران به حساب می آید و جایگاه استراتژیک برای کشورمان در زمینه های مختلف مخصوصا امنیتی دارد.
در خصوص فرصت های ویژه اقتصادی و توسعه کسب و کار مرتبط با فعالیت در منطقه مکران و پتانسیل های سرمایه گذاری که در این منطقه مهم و استراتژیک ایران نهفته است،پای صحبت های دکتر ضیاء اصانلو؛ مدیرعامل هلدینگ سیماتک 3000 ، نشستیم ؛ مردی که حرف های زیادی برای گفتن دارد و در عمل نیز موفقیت های بسیار زیادی در زمینه کسب و کار و سرمایه گذاری داشته است.با ما همراه شوید:

ابتدا در خصوص سواحل مکران و اهمیت آن برای کشور، توضیخاتی بیان کنید؟
مکران از نظر جغرافیایی در جنوب شرقی ایران و مشتمل بر استان های سیستان و بلوچستان و هرمزگان، در منطقه استراتژیکی قرار گرفته است و به واسطه ظرفیت های فوق العاده اقتصادی، امنیتی، دسترسی و ارتباطات منطقه ای و بین المللی واجد شرایط استراتژیکی برای کشور است که توسعه آن از نظر ارتقای سطح معیشت و رفاه ساکنان منطقه و نیز از نظر سیاسی و اقتصادی می تواند منافع ملی زیادی را برای کشور به ارمغان آورد. منطقه ساحلی مکران به دلیل اینکه در جوار دریای عمان قرار دارد و بندر چابهار و جاسک نیز در این منطقه قرار دارند؛ منطقه‌ای منحصر به فرد است که از ویژگی‌های آن دسترسی به آب‌های آزاد و کریدورهای جهانی است که می‌تواند صنایع انرژی‌بر و آب‌بر در این حاشیه مستقر شود.

به نظر شما برای استفاده از فرصت های ویژه اقتصادی و توسعه کسب و کار مرتبط با فعالیت در منطقه مکران چه کار باید کرد؟
واگذاری امور به بخش خصوصی ، توسعه سواحل مکران را متحول می سازد. به عبارت دیگر واگذاری امور به بخش خصوصی و تسهیل در قوانین و مقررات واگذاری ها، در طرح توسعه سواحل مکران تحول عظیمی ایجاد می کند. از ظرفیت ها و قابلیت های اقتصادی سواحل مکران می توان به دسترسی به آب های آزاد و گذرگاه های جهانی، قابلیت استقرار صنایع انرژی بر در حاشیه کرانه های سواحل مکران، وجود بازاراچه مرزی و غیره اشاره کرد.

چه ظرفیت هایی در این منطقه وجود دارد که می تواند برای سرمایه گذاران جذابیت داشته باشد؟

با فرض توسعه سرمایه گذاری در این منطقه چه تاثیراتی بر اقتصاد کشور خواهد داشت؟
امنیت ملی و اشتغالزایی بالا، دو امتیاز منطقه مکران به عنوان دروازه طلایی کشور است. این منطقه، قابلیت تبدیل شدن به کانون بازرگانی و مبادله های اقتصادی ایران و کشورهای همسایه را داراست، به شرط اینکه حرکت توسعه ای آن روند کاهشی نگیرد و در این مسیر فرصت ها را از دست نداد.

به نظر شما آیا امکان ایجاد قطب جدید اقتصادی در جنوب شرقی کشور یعنی سواحل مکران در حال حاضر وجود دارد؟
ایجاد قطب جدید اقتصادی در جنوب شرقی کشور یعنی سواحل مکران ، در برنامه ششم توسعه، سرمایه‌‌گذاری در دروازه طلایی کشور مورد توجه قرار گرفته و اهمیت اقتصادی بالای این منطقه به گونه ای است که کشورهایی چون هند، کره‌جنوبی و چین برای سرمایه‌گذاری در مکران وارد عمل شده‌اند. امروز سرمایه گذاران بخش خصوصی داخل کشور با انتقال سرمایه خود به این مناطق انتظار دارند بدون توقف در برنامه های اجرایی و با روند پیشرفت این پروژه بتوانند نتیجه مطلوبی از انتقال سرمایه خود بگیرند نه اینکه تنها نظاره گر فرصت سوزی به دلیل وارد شدن تکان ها به بخش اجرایی باشند.

چه ویژگی شاخصی در توسعه منطقه مکران وجود دارد که آن را از سایر مناطق متمایز می سازد؟
ویژگی توسعه و راه اندازی منطقه مکران به دلیل اهمیت جغرافیای آن است. لجستیک این منطقه با توجه به نیاز اقتصادی کشور طراحی شده است ، این منطقه از دو بخش اساسی تشکیل شده که از جاسک شروع و تا مرز پاکستان ادامه دارد. منطقه آزاد چابهار دارای فرصت‌ های کم نظیر سرمایه گذاری در زمینه فولاد، پتروشیمی و استقرار صنایع بزرگ و کوچک است که می تواند پس از تکمیل زیرساخت های راه آهن، حمل و نقل هوایی، جاده ای و بندری به کانون اصلی تولید، حمل و نقل، تجارت و ترانزیت تبدیل شود. از جمله مزیت های منطقه آزاد چابهار این است که در آینده کانون بازرگانی و مبادله های اقتصادی ایران و کشورهای همسایه خواهد شد. امیدوارم دولت جدید در راستای تکمیل طرح های این منطقه همچنان تا انتها مصمم و پیگیر باشد و در آینده نزدیک، توسعه این منطقه را شاهد باشیم.

در خصوص موقعیت ژئوپلیتیک سواحل مکران نیز توضیحاتی بفرمایید؟
یکی از مهم‌ترین قابلیت‌هایی سواحل مکران، موقعیت ژئوپلیتیک آن و مجاورت با آب‌های آزاد در سراسر مرزهای جنوبی و همسایگی مستقیم با کشورهای افغانستان و پاکستان و همسایگی غیرمستقیم با کشورهای آسیای مرکزی از طریق ترکمنستان است. مکران راه غیرقابل چشم‌پوشی برای کشورهای محصور در خشکی است.سواحل مکران را «دروازه طلایی کشور» می دانند که به‌سوی دریاهای آزاد و فرصت‌های ارزشمند آن گشوده می‌شود. ازنظر تاریخی، مکران سرزمینی ساحلی در جنوب شرقی ایران و جنوب غربی پاکستان است که در طول خلیج عمان از راس‌الکوه در غرب جاسک تا لاس بلا در جنوب غربی ایالت بلوچستان پاکستان گسترده است.استان سیستان و بلوچستان در مسیر دو کریدور از سه کریدور ترانزیتی بزرگ دنیا قرار دارد واین امر، منطقه مکران را به‌عنوان محور ترانزیتی طرح توسعه جنوب شرق مطرح می‌کند. منطقه مکران از لحاظ سیاسی و امنیتی دارای اهمیت ویژه ای است، بدیهی است که قدرت گرفتن مکران کلید تسلط بر خلیج فارس است و برای دستیابی به نتایج مطلوب در خصوص این منطقه لزوم تلاش در سیاست‌های کلان ضروری به نظر می‌رسد.

فارغ از موقعیت ژئوپلیتیکی،چه پتانسیل هایی دیگری برای سرمایه گذاری در مکران وجود دارد که می تواند مثمر ثمر باشد؟
از دیر باز منطقه ساحلی مكران به پرورش دام سنگین به عبارت دقیق تر به پرورش شتر شهرت داشته به شكلی كه بیشترین ظرفیت منطقه در حوزه دامداری به این مهم اختصاص یافته است.هنگامی كه صحبت از دامداری در منطقه مكران به میان می آید باید همزمان پرورش دام سنگین و دام سبك مدنظر باشد و در برنامه ریزی ها لحاظ شود.استفاده از تجارب مردم منطقه مكران و بهره گیری از دانش بومی در كنار تاسیس دامداری های مدرن و مبتنی بر روش های نوین تولید باید مدنظر قرار گیرد كه توسعه درون زا این حوزه را می تواند در منطقه به همراه داشته باشد.این خطه زرخیز توانایی تولید بخش مهمی از پروتئین حیوانی و همینطور كمك به امنیت غذایی كشور را دارد كه باید از این ظرفیت به بهترین وجه استفاده كرد.

به نظر شما توسعه پایدار منطقه مکران تا چه اندازه حائز اهمیت است؟
مکران دروازه‌ای به‌سوی توسعه پایدار و راه غیرقابل چشم‌پوشی برای کشورهای محصور در خشکی و منطقه است؛ مکران ظرفیتی برای توسعه منطقه، کشورهای عضو اکو و ایران است و کریدوری برای ارتباط شمال-جنوب و دروازه‌ای به‌سوی توسعه پایدار ایران و کشورهای عضو اکواست و چابهار کریدور توسعه اقتصادی منطقه می باشد. ایران جایگاه مهمی در کشورهای عضو اکو دارد و در اهداف اصلی این سازمان، ارتقای شرایط برای توسعه پایدار و افزایش کیفیت زندگی، کاهش موانع برای ارتباط درون منطقه‌ای مد نظر است.بنابراین تلاش در جهت ادغام تجارت کشورهای منطقه با نظام جهانی از اصولی است که در کشورهای عضو اکو موردتوجه است و زیربنای حمل‌ونقل و ارتباطات باید موردتوجه قرار گیرد. ضمن اینکه کشورهای عضو اکو و ایران به خوبی می دانند که مکران کریدور شمال-جنوب است.

چه موانع زیرساختی بر سر راه توسعه سواحل مکران وجود دارد و راهکار آن چیست؟
نبود فرودگاه در منطقه یکی از مشکلات زیرساختی سواحل مکران است و احداث فرودگاه بین‌المللی در چابهار و جاسک از دیگر ضروریات منطقه است، البته یک فرودگاه کوچک نظامی در بندر کنارک وجود دارد که کفایت نمی‌کند.در زمان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، شاهد بودیم کشتی‌ها و نفتکش‌های ایران در خلیج فارس مورد تجاوز و حمله قرار می‌گرفتند؛ اما کشتی‌ها در دریای عمان چون قوانین بین‌المللی بر آن حاکم است در زمان جنگ و صلح به‌هیچ وجه مورد تعرض قرار ‌نمی‌گیرند که این یک ظرفیت بسیار بالا را به‌عنوان عمق استراتژیک ایران، برای ما فراهم می‌کند.

به نظر حضرتعالی، آیا جغرافیای توسعه نیافته مکران مانع بزرگی بر سر راه سرمایه گذاران خواهد بود یا بر عکس اشتیاق آنها برای سرمایه گذاری در این منطقه را دوچندان می کند؟
سرمایه گذاری در منطقه مکران سودآور است، در واقع سواحل مکران باید از نظر حمل و نقل، اسکله‌ها شرایط مدرنی داشته باشد که در اختیار گذاشتن این امکانات در منطقه منجر به رونق اقتصادی خواهد شد و نه تنها طی یک الی دو سال منجر به بازگشت سرمایه فراوانی می‌شود ، بلکه امنیت ملی را در این منطقه ارتقاء خواهد داد و مراودات بیشتر اقتصادی را برای ایران به همراه دارد.

دولت در راستای توسعه مکران چه اقداماتی باید انجام دهد؟
ایجاد توسعه پایدار و بالفعل کردن ظرفیت‌ها و ارتقای توانمندی‌های منطقه در راستای سیاست‌های کلان باید سرلوحه مأموریت های اصلی دولت باشد . در این راستا، ایجاد هماهنگی و هم‌افزایی دستگاه‌های مختلف ملی و منطقه‌ای به‌منظور توسعه پایدار سواحل امری کاملا ضروری است.مکران بخشی از استان سیستان‌وبلوچستان به اضافه بخشی از استان هرمزگان را دربر می‌گیرد. آنچه که این منطقه را نسبت به مابقی ایران متمایز می‌کند این است که این نقطه تنها بخشی از کشور است که به آب‌های آزاد بین‌المللی(کناره‌های دریای عمان و اقیانوس هند) راه دارد. سال‌هاست که از «مکران» به‌عنوان دروازه بزرگ توسعه ایران یاد می‌شود و دولت‌های مختلف بر اهمیت و ضرورت توجه به این منطقه به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل پیشرفت نه ‌تنها این منطقه که سایر نقاط ایران اتفاق نظر دارند. وجود ظرفیت ۵۵ درصدی صیادی کشور در منطقه مکران، ظرفیت بی‌نظیر معادن، وجود پتانسیل گردشگری بسیار بالا و قرارگیری بخشی از کریدور شمال- جنوب در این منطقه و دیگر ظرفیت‌های موجود سبب شده توجه به این نقطه، هم مورد توجه اسناد بالادستی قرار گیرد و هم مورد توجه رهبر معظم انقلاب؛ به طوری که ایشان از این منطقه به عنوان یک «گنج پنهان» یاد می‌کنند.باوجود اینکه سال‌هاست «برنامه جامع توسعه سواحل مکران» در دستور کار قرار گرفته است؛ اما مشاهده می‌کنیم که همچون بسیاری از برنامه‌های توسعه کشور در حد حرف باقی مانده و جلو نرفته است.

برگردیم به مجموعه تحت مدیرت شما یعنی« سیما تک3000» ،در این خصوص کمی صحبت کنید؟
شرکت سرمایه گذاری و توسعه صنعتی سیما تک 3000 که یک هلدینگ در صنعت است و فعالیت اصلی آن سرمایه گذاری در شرکت ها، مجتمع‌ها و طرح های تولیدی، صنعتی، ‌تجاری،‌ خدماتی و فرهنگی به منظور ایجاد، راه‌اندازی و مشارکت درتوسعه این گونه واحدهاست.استراتژی این شرکت شامل؛سرمایه گذاری در سهام مدیریتی و غیر مدیریتی ،ایجاد هم افزایی بیشتر از طریق تمرکز بر کسب و کارهای محوری شرکت،خروج از کسب و کارهای غیر مرتبط با استفاده از سه رویکرد کلی(آماده سازی و تلاش برای رشد کسب و کارهای قابل توسعه با هدف افزایش ارزش نهایی شرکت در هنگام فروش و واگذاری،فروش یا انحلال کسب و کارهایی که از قابلیت توسعه اندکی برخوردار بوده و خروج از آنها منفعت بیشتر برای شرکت به همراه دارد وهموار نمودن فرآیند توسعه و تامین مالی از طریق ورود شرکت های زیر مجموعه به بازار سرمایه و بهره گیری بیشتر از کلیه ظرفیت های بازار سرمایه) می باشد.

زمینه فعالیت هلدینگ سیماتک 3000 بیشتر در چه زمینه هایی است؟
هلدینگ سیما تک 3000 وشرکت های زیرمجموعه آن در زمینه پالایش و فرآوری نفت خام ، پالایش و فرآوری گاز طبیعی ، انواع نوشیدنی ، مخابراتی و الکترونیکی ، هواپیمایی – ایرلاین ، دانش بنیان ، هواپیمایی و ایرلاین ، امور بانکی ، مهندسین مالی ، تحقیقاتی – پژوهشی ، خودرو سازی ، تاسیسات و ابزار دقیق ، سوخت و انرژی ، مهندسی مالی و اقتصاد ، دام و طیور ، سیستم نگهدار و الکترونیکی و IT ، پخش و پالایش ، خط و لوله و مخابرات ، هتل و .... ، خودرو سازی ، شیلات و آبزی ، حمل و نقل چند منظوره ، راه و ساختمان ، مهندسین مشاور صنعت نفت و گاز و پتروشیمی ، زیست محیطی و بهداشت حرفه ای ، توریستی گردشگری ، خدمات و پشتیبانی ، کشت و صنعت ، تبلیغاتی، مهندسین مشاور تاسیسات برق و انرژی ، حمل و نقل چند منظوره ، مدیریت سرمایه گذاری - EPCF ، خدمات و پشتیبانی ، خدماتی و نگهداری ،حسابرسی و حسابداری ، پزشکی و خدمات پزشکی ، بازرگانی و امور بین الملل ،امور گمرگی و بندری ، آموزشی و فرهنگی ، نخودرو سازی - سنگین ، کسب و کار ، راه و ساختمان ) ، امور و خدمات دریایی ، حقوقی ، قضایی ، کسب و کار ، و... فعالیت می کنند.

از سوابق علمی خودتان هم برای مخاطبان ما بگویید؟
بنده دارای پروانه نظام مهندسی در رشته عمران ،عضو انجمن خدمات مهندسی نفت و گاز و پتروشیمی و دارای بیش از ۲۰ ایزو بین المللی ، کارشناس عامل کسب و کار آسیا - خوشه صنعتی، کارشناس عامل توسعه صنعتی UNIDO ، ابعاد فنی قرارداد های EPC در صنعت نفت و گاز ،ابعاد فنی حقوق محیط زیست در صنعت نفت و گاز، آشنایی با حقوق و سیاست های نفت و گاز در کشور ایران ، آشنایی با حقوق قراردادهای پیشرفته سرمایه گذاری خارجی در صنعت نفت و گاز، دوره C D A سازمان توسعه صنعتی ملل متحد - یونیدو « بنیاد کسب و کار آسیا » هستم.همچنین دارای مجوز احداث و بهره برداری از پروژه پالایشگاه نفت یکصد هزار بشکه ای و نیزمجوز فنی مهندسی در زمینه صنایع برق ، الکترونیک ، کنترل و اتوماسیون و سیستم های مدیریت و بهبود کیفیت و همچنین مواد و فرآیندهای صنایع نفت و گاز و پتروشیمی از وزارت صنعت ، معدن و تجارت می باشم.

چه پروژه هایی را در دستور کار دارید یا مجوز اجرای آنها را دریافت کرده اید؟
بنده مجوز اجرای پروژه های GTL ، واحد تبدیل مازوت به دیگر فراوری ها ، واحد پالایشگاه روغن ، واحد پالایشگاه قیر ، واحد فراوری روان گردان ها ، واحد پتروشیمی ، واحدهای زیر مجموعه پتروشیمی ، واحد بشکه سازی ، واحد پلی بک ، واحد تبدیل اسید سولفوریک ، واحد فرآوری گوگرد، واحد فرآوری کک نفتی، واحد نیروگاه 150 مگاواتی C.H.P ، واحد نیروگاه 350 مگاواتی C.H.P ، مجتمع تولید تجهیزات نفت و گاز و پتروشیمی ، مجتمع تولید تجهیزات آب و فاضلاب، مجتمع تولید خودرو سنگین ، مجتمع تولید خودرو سبک ، واحد ماشین آلات راه سازی ، واحد ماشین آلات ساختمانی ، واحد ماشین آلات معدنی، واحد های دانه بندی شن و ماسه، واحد های تولید بتن آماده، واحدهای تولید آسفالت، واحد های تولید مصالح نوین، مجتمع تولید سازه های فلزی ، واحد تولید لباس کار و لباس نظامی ، واحد تولید پوشاک کت و شلوارو پالتو، واحد های مسکونی، مجتمع تخصصی و فوق تخصصی پزشکی ، بخش ابنیه و تاسیسات، مزرعه مجتمع کشت و صنعت، واحد فرآوری ایزوگام، مجتمع های آموزشی پایه دبستانی ، مجتمع های آموزشی پایه دبیرستان نوبت اول، مجتمع های آموزشی پایه دبیرستان نوبت دوم، مجتمع های آموزشی عالی، مجتمع های فرهنگی و ورزشی، ایرلاین، امداد هوایی، واحد آب معدنی 20000 بطری در ساعت، طرح مخازن مراکز استان ها، مجتمع های پمپ بنزین و رفاهی، مجتمع مگامال، سایت گمرگ در محل پروژه ها و مجوزهای گرفته شده دیگر و اسکله های تجاری ، گردشگری صنعتی و احداث زیر ساخت های صنعتی و مسکونی و شهرک های معدنی و دیگر پروژه های مرتبط را دریافت نموده و درحال تهیه مقدمات اجرای آنها می باشم.

از اینکه وقت خود را در اختیار ما گذاشتید،سپاسگزارم .چنانچه صحبت خاصی دارید،عنوان بفرمایید.
هفت استان ایران ساحلی هستند و جزایر زیادی هم در میان آب‌های جنوب وجود دارد که هر کدام فرصتی عظیم برای استفاده از ظرفیت‌های دریا و به تبع آن شکوفایی اقتصاد کشور هستند. با این حال ایران با ۲۰۰‌هزار کیلومترمربع آب‌های سرزمینی و حدود ۵ هزار و ۸۰۰ کیلومتر مرز آبی، تنها ۱۰‌درصد از تولید ناخالص ملی را از دریا تأمین می‌کند. در شرایطی که فقط بندر اقیانوسی چابهار، سواحل مکران و جزایر قشم و کیش به علت دسترسی به آب‌های آزاد یکی از بهترین موقعیت‌های ترانزیت کالا برای صادرات و واردات کشور‌های مجاور به‌شمار می‌رود.
بنادر ایران به‌دلیل راه داشتن به آب‌های آزاد دنیا در اصل گوهری هستند که پایانی برای ارزش و قیمت‌شان وجود ندارد.فراهم آوردن زیرساخت‌ها، لازمه بهره‌گیری از ظرفیت اقتصادی مکران است و با فراهم شدن این زیرساخت‌ها می‌توان حلقه مفقوده کریدور معروف شمال- جنوب را تکمیل و از آن طریق روسیه و اروپا را از مسیر ایران به آب‌های آزاد دریای عمان و اقیانوس هند متصل کرد. این بخش از سرزمین ما، تنها نقطه‌ای از ایران است که کمترین تراکم جمعیتی و در عین حال بیشترین کشش در پذیرش جمعیت و ایجاد انواع صنایع سبک و سنگین آب‌بر را داراست.
باتوجه به اینکه منطقه سیستان‌وبلوچستان و به طور کل جنوب شرق ایران و به‌ویژه سواحل مکران، جزو خالی‌ترین مناطق ایران محسوب می‌شود، بنابراین می‌توانیم صنایع را به این بخش وارد کنیم که هم نزدیک آب است و هم نزدیک به منابع انرژی. مزیت‌های اقتصادی و سیاسی منطقه مکران از جمله زنجیره حمل‌ونقل و لجستیک،
ترانزیت، تجارت بین الملل و کریدور تردد تجار و گردشگری برای کشور بسیار مهم و اساسی است که می‌تواند مکران را به یک منطقه تجاری، اقتصادی و گردشگری مبدل کند و ثروت عظیمی برای کشور به ارمغان بیاورد.