روزنامه شهروند
1397/02/06
نهال‌کاری آخرین امید برای نجات هوای خوزستان
مهتاب جودکی - شهروند| یک خوزستان است و 700هزار هکتار زمینی که با هر وزش تندِ باد، گرد و خاک را به همه جا می‌پاشد. چاره نشاندن بخشی از خاک این کانون‌های غبار، کاشتن نهال است، اما احمدرضا لاهیجان‌زاده، مدیرکل محیط‌زیست استان خوزستان می‌گوید جدا از غبارهای خارجی، نمی‌توان به تنهایی از پس این وسعت برآمد. او در گفت‌وگویی که به بهانه اهدای صدهزار نخل ماده به استان خوزستان انجام شده، درباره نیاز به کمک بخش خصوصی به «شهروند» می‌گوید و همین‌طور تمام شرکت‌های بزرگ دولتی که در خوزستان مشغول فعالیتند.آقای لاهیجان‌زاده، چه وسعتی از خوزستان به‌عنوان کانون غبار با نهال‌کاری می‌تواند زنده شود؟
در حال حاضر در خوزستان 350هزار هکتار کانون با منشأ رسی داریم که عمدتا در شرق و جنوب‌شرق خوزستان هستند و بنا به اعلام منابع طبیعی معادل به همین میزان کانون شن و ماسه‌ای در استان وجود داد که به‌طور عمده در غرب خوزستان است. کانون‌های رسی مناطقی‌اند که سابقا در استان خوزستان، کانون غبار نبودند. تغییراتی که در سالهای اخیر به واسطه خشکسالی و همچنین توسعه ناپایدار در طبیعت خوزستان به وجود آمد باعث شد بخشی از آن که قبلا اراضی تالابی، بخشی از آن اراضی کشاورزی دیم و بخش دیگر مرتع بود، الان تبدیل به اراضی خشکِ لم یزرع و مستعد برای بروز گردوغبار بشود، اما کانون‌های شن و ماسه‌ای صدها سال است که در استان بوده‌اند. ماسه‌ها چون سنگین‌ترند مثل اراضی رسی با باد برنمی‌خیزند و صدها کیلومتر جابه‌جا نمی‌شوند. اینها معمولا فقط حوزه پیرامونی خود را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند و اراضی کشاورزی اطراف را تهدید می‌کنند. کانون‌های شن و ماسه‌ای با مالچ‌پاشی قابل تثبیت است، اما اراضی رسی را نمی‌توان مالچ‌پاشی کرد. با وجود این تفاوت‌ها، مدیریت این کانون‌ها فرق می‌کند.
تاکنون چه مساحتی از کانون‌های غبار خوزستان نهال‌کاری شده؟
تا الان نزدیک به 19هزار و 500 هکتار از این اراضی فقط نهال‌کاری شده است. این تنها یکی از راه‌حل‌هاست، حدود 5هزار هکتار هم پخش سیلاب انجام شده و فقط در سال 96 و ابتدای سال97 بالای 10هزار هکتار هم مالچ‌پاشی انجام شده است. علاوه‌بر این چند‌هزار هکتار مرتع‌کاری داشته‌ایم و در مجموع حدود 43هزار هکتار کارهای مختلف ازجمله نهال‌کاری، مالچ‌پاشی، پخش سیلاب یا آب و قرق عرصه‌ها انجام شده است.
آیا نهال‌هایی که اخیرا اهدا شده در کانون‌های غبار کاشته می‌شوند؟
این نهال‌ها نخل‌های مثمرند و با نهال‌های غیرمثمری که در کانون‌های غبار می‌کاریم، تفاوت عمده دارند و می‌توانند در اقتصاد روستاییان و استان سهمی داشته باشند. درخت‌های اهدایی نهال‌های سه ساله نخل ماده بودند. درحال‌حاضر از صدهزار نخلی که اهدا شده، 85هزار اصله تحویل داده شده و 15هزار اصله دیگر در پاییز تحویل داده میشود.
چطور این تعداد را توزیع کردید؟
اینها نهال‌های سه سالهای بودند که سعی کردیم در سطح شهرستان‌ها توزیع کنیم. برای نمونه 16هزار و 500نخل به شهرستان ماهشهر، بین شهرداری‌ها و پتروشیمی‌ها توزیع شد، 3هزار اصله به آبادان، 10هزار فرد به شهر کارون، نزدیک به 10هزار فرد به شهر اهواز و حدود 19هزار و 500 فرد به شهرستان رامهرمز داده شد. علاوه بر این به صورت متفرقه هم به ان‌جی‌او‌ها، پادگان‌ها دادیم و بخشداری‌ها و دهداری‌ها هم 500، 200 یا هزار اصله دریافت کردند. سعی کردیم برای آنها که تعداد زیاد می‌خواستند، مثل پادگان‌ها و شهرداری‌ها، مکان کشت را هم بررسی کنیم یا به کشت و صنعت نیشکر هم دادیم، چون مطمئن بودیم امکان و توانش را دارند. از میان روستاییان هم تعداد زیادی مراجعه‌کننده داشتیم. تعدادی به آنها دادیم که در منازل‌شان بکارند. آنها خیلی راغب بودند و مدام به اداره ما می‌آمدند. وقتی اهدا‌کننده نهال‌ها استقبال را دید، گفت تلاش می‌کند 15هزار نخل پاییز را باز هم افزایش بدهد.
هزینه تولید این تعداد نهال چقدر است؟
قیمت تمام‌شده نهال نخل حدود 30 تا 35هزار تومان است.
تجربه نیکوکاری‌هایی از این دست در حوزه محیط‌زیست در خوزستان داشته‌ایم؟
باز هم اتفاق افتاده. مثلا در شهرستان‌های دزفول و بهبهان نیکوکاری‌هایی از این دست سرآمد است، اما در این وسعت که بیشتر از 3میلیارد تومان اهدایی تنها یک واحد بوده، نداشته‌ایم. پیش از نوروز 97 هم مورد جالب دیگری داشتیم. بانک اقتصاد مهر چاپ سررسید را حذف کرد و اینطور که خودشان برآورد کرده‌اند، بنا شده یک‌میلیارد تومان هزینه این کار را صرف کاشت 180هکتار از کانون‌های ریزگرد استان خوزستان کنند، بنابراین کاشت نهال و نگهداری این وسعت را به مدت سه‌سال عهده‌دار شده‌اند.
با توجه به وسعتی از کانون‌های غبار که با آن رو‌به‌روییم، مشارکت بخش خصوصی باید خیلی کمک حال نهادهای مشغول در این حوزه باشد.
بله، پیش‌بینی کرده‌ایم که با وجود بین 80 تا 90 بانک و موسسه اعتباری، اگر هر کدام به میدان بیایند و مشارکت کنند، می‌توانند با هم 50هزار هکتار کانون غبار را نهال‌کاری کنند. استان خوزستان معروف است به این‌که دولتی‌ترین اقتصاد استان‌ها را دارد، مثل شرکت ملی نفت ایران که عمده تولید و فعالیتش در خوزستان است و اقتصادی دولتی به حساب می‌آید. یا شرکت‌های پتروشیمی؛ 21پتروشیمی بزرگ و مهم و فعال در خوزستان داریم که تحت عنوان منطقه ویژه پتروشیمی بندر امام می‌شناسیم و همین‌طور میدان‌های غرب کارون که در حوزه شهرستان‌های دشت آزادگان و هویزه و خرمشهر فعالیت دارند. علاوه بر این صنایع بزرگ سیمان و چندین نیروگاه که اغلب به بخش خصوصی واگذار شده و منطقه آزاد اروند؛ اینها واحدهای بزرگ و متمولی‌اند که اگر براساس مسئولیت اجتماعی‌شان وارد صحنه شوند و مشارکت کنند، با همکاری دولت و اعتباراتی که دولت و مجلس برای ریزگرد پیش‌بینی کرده است، می‌توانیم بازه زمانی مدیریت کانون‌های ریزگرد را به نصف کاهش دهیم. اگر تمامی شرکت های فعال خصوصی در خوزستان همکاری کنند، بازه زمانی مدیریت کانون های ریزگرد را به نصف کاهش می‌دهیم
از 85 هزار نخلی که اخیرا به خوزستان اهدا شده، برای نمونه 16 هزار و 500 نخل به شهرستان ماهشهر، بین شهرداری ها و پتروشیمی ها توزیع شد، سه هزار اصله به آبادان، 10 هزار فرد به شهر کارون، نزدیک به 10 هزار فرد به شهر اهواز، حدود 19 هزار و 500 فرد به شهرستان رامهرمز داده شد
از میان روستاییان هم تعداد زیادی مراجعه کننده برای دریافت نخل های اهدایی داشتیم / وقتی اهدا کننده نهال ها استقبال را دید گفت تلاش می کند 15 هزار نخل پاییز را باز هم افزایش بدهد
پیش از نوروز 97 هم مورد جالب دیگری داشتیم. یک بانک، چاپ سررسید را حذف کرد و اینطور که خودشان برآورد کرده اند و بنا شده یک میلیارد تومان هزینه این کار را صرف کاشت 180 هکتار از کانون های ریزگرد استان خوزستان کنند
صنایع بزرگ سیمان و چندین نیروگاه که اغلب به بخش خصوصی واگذار شده و منطقه آزاد اروند؛ اینها واحدهای بزرگ و متمولی‌اند که اگر براساس مسئولیت اجتماعی‌شان وارد صحنه شوند و مشارکت کنند، با همکاری دولت و اعتباراتی که دولت و مجلس برای ریزگرد پیش‌بینی کرده است، می‌توانیم بازه زمانی مدیریت کانون‌های ریزگرد را به نصف کاهش دهیم
در حال حاضر در خوزستان 350هزار هکتار کانون با منشأ رسی داریم که عمدتا در شرق و جنوب‌شرق خوزستان هستند و بنا به اعلام منابع طبیعی معادل به همین میزان کانون شن و ماسه‌ای در استان وجود داد که به‌طور عمده در غرب خوزستان است
سایر اخبار این روزنامه
سلام دوباره به زندگی
غافلگیری در «بازار کفش»
بیمه‌های بی‌جان
کار هلال‌احمر ادامه راه سربازی است
تا آخر عمر مراقبشان هستم
جنجال پولدارها به خاطر 300 هزار تومان!
چگونه وام مسکن ارزان‌تر بگیریم؟
کاهش آمار پیوند در کشور نگران کننده است
صفحه شهرونگ
18 لژیونر و یک دنیا شایعه
ماجرای شگفت‌انگیز یک تهیه‌کننده جوان
نهال‌کاری آخرین امید برای نجات هوای خوزستان
اخلاق و منش اسلامی در فعالیت‌های جمعیت متجلی باشد
خاطراتی از آیت‌الله
